تاثیرعناصر آلیاژی روی فولاد معمولا فولادها از نقطه نظرهای زیر تقسیم بندی می‌شوند:
۱. بر اساس کاربرد، مانند فولاد ساختمانی، فولاد ابزار گرم کار، ابزار سردکاری و …
۲. بر اساس مقدار عناصر آلیاژی، مانند فولاد کربنی، منگنز دار، نیکل دار، کرم و نیکل‌دار، مولبیدن و …
۳. بر اساس ساختار میکروسکوپی، مانند فولاد فریتی ـ پرلیتی، پرلیتی، پرلیتی ـ آستینتی، مارتنزیتی و …
۴. براساس خواص شیمیایی، مانند فولاد زنگ نزن، مقاوم در برابر دمای بالا، مغناطیسی و …
در کشورهای مختلف یا جمعی از کشورهای مختلف (اروپا) فولادهای متفاوت به کمک اعداد و شماره‌های مختلف و یا اعداد و حروف توام باهم به صورت استانداردهای مختلف، مانند استاندارد AISI و DIN مشخص می‌شوند.
استاندارد AISI
در استاندارد آمریکایی AISI، مهم‌ترین عناصر آلیاژی توسط اعداد مشخص می‌شوند، طبق استاندارد AISI فولادها به کمک عددی چهار رقمی و گاها ۵ رقمی مشخص شده‌اند.دو عدد اول، گروه آلیاژ را نشان می‌دهد. بدین ترتیب عدد ۱۰ فولادهای معمولی غیرآلیاژی، ۱۳ فولادها منگنزدار، ۳۱ فولادهای کرم- نیکل‌دار، ۸۶ فولادهای دارای سه عنصر آلیاژی را مشخص می‌کند. مثال‌های دیگری از فولادهای این استاندارد را می‌توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
آنالیز شیمیایی تعدادی از فولادها طبق استاندارد AISI
شماره AISI | مقدار درصدی متوسط وزنی عناصر آلیاژی، تمام فولادهای دارای مقداری کمتر از Mn ۰.۱%، Si ۰.۳۵% ، P ۰.۰۱۴% ، S ۰.۰۱۵% است. |
۱۰XX | بدون عناصر الیاژی، فولاد کربنی غیر آلیاژی |
۱۳XX | Mn ۱.۷۵ |
۴۰XX | Mn ۰.۲۰ یا ۰.۲۵ یا Mo ۰.۲ و S ۰.۰۴۲ |
۴۱XX | Cr ۰.۵، ۰.۸۰ یا ۰.۹۵، Mo ۰.۲، ۰.۲۰ یا ۰.۳۰ |
۴۳XX | Ni ۰.۸۳، Mo ۰.۲، Cr ۰.۵۰ یا ۰.۸۰ |
۴۴XX | Mo ۰.۵۳ |
۴۶XX | Ni ۰.۸۵ یا ۱.۸۳، Mo ۰.۲۰ یا ۰.۲۵ |
۴۸XX | Ni ۳.۵۰، Mo ۰.۲۵ |
۵۱XXX | Cr ۰.۸۰، ۰.۸۸، ۰.۹۳، ۰.۹۵یا ۱.۰ |
۶۱XX | Cr ۰.۶۰ یا ۰.۹۵، V ۰.۱۳ یا ۰.۱۵ |
۸۶XX | Cr ۰.۵۰، Ni ۰.۵۵ و Mo ۰.۲۰ |
۸۷XX | Cr ۰.۵۰، Ni ۰.۵۵ و Mo ۰.۳۵ |
۹۲XX | Si ۲.۰۰ یا ۱.۴۰ ،Cr ۰.۷۰ |
۹۴BXX | Cr ۰.۴۰، Ni ۰.۴۵ و Mo ۰.۱۲ حداقل درصد از عنصر B ۰.۰۰۰۵ |
دو یا سه عدد آخری استاندارد AISI صد برابر مقدار متوسط کربن را به درصد وزنی ارائه می‌دهد. مقدار نوسانات آنالیز شیمیایی هر فولادی معین شده است. برای مثال فولاد با شماره استاندارد ۴۱۴۰ را می‌توان چنین بیان کرد.
۴۰ ۴۱
⇓ ⇓
درصد کربن را مشخص می‌کند فولاد Cr-Mo
۰.۴۰ % Cr ۱.۱۰ % تا ۰.۸۸ %
C ۰.۴۳% تا ۰.۳۸ ٪ Mo ۰.۲۵ % تا ۰.۱۵ %
عدد ۴۱ مقدار اسمی (مقدار باید) را برای عناصر دیگر آلیاژ تعیین می‌کند.
Mn ۱% تا ۸۸ % ۰.۴۰ % > P
Si ۰.۳۵% تا ۰.۲۰٪ ۰.۴۰ % >S
و با افزودن حروفی به آن کیفیت خاص فولاد اشاره خواهد شد. برای مثال علامت ۴۱۴۰H نشان می‌دهد که فولادی مولبیدن‌دار با Mo ۰.۲ %، Cr ۰.۹ %، C ۰.۴۵ % مورد نظر است، که سختی پذیری آن در محدوده‌ای تضمین شده است. علامت ۹۴BXX فولادی با سه عنصر آلیاژی با حداقل مقدار از عنصر B را نشان می‌دهد.
استاندارد DIN آلمان
فولادهای آلیاژی به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که در این قسمت فقط ما نوع آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
۱. فولادهای غیرالیاژی
۲. فولادهای کم آلیاژی
درباره استاندارد DIN آلمان بیشتر بدانید (در حال ساخت)
نظری یافت نشد.